Hoe non-destructief kabels en leidingen in kaart brengen?

Om graafschade te voorkomen is het belangrijk om voorafgaand aan de graafwerkzaamheden te weten waar er kabels/leidingen aangetroffen kunnen worden. Veelal gebeurt dit door het graven van proefsleuven. Dit is echter niet op elke locatie wenselijk. Denk hierbij aan (drukke) wegen, parkeerplaatsen, asfaltwegen, centra van binnensteden of binnen in panden. Op desbetreffende locaties kan er gebruik gemaakt worden van non-destructieve methoden om kabels/leidingen in kaart te brengen. 

Welke non-destructieve methoden bestaan er om kabels/leidingen in kaart te brengen?

Er bestaan tal van non-destructieve methoden om kabels/leidingen in de ondergrond in kaart te brengen. In dit artikel zullen 3 veel toegepaste methoden uitgelicht worden:

- Grondradardetectie

- Radiodetectie

- Magnetometrie

Grondradardetectie

Bij grondradar wordt er een elektromagnetisch signaal de ondergrond ingezonden. Deze signalen worden gereflecteerd bij ieder aanwezig grensoppervlak in de ondergrond. Dit kan een grensoppervlak tussen grondlaagovergangen zijn maar ook tussen de grond en een kabel/leiding. De gereflecteerde signalen worden gevisualiseerd in een radargram (Figuur 1). Een data-analist kan kabels/leidingen herkennen in deze radargrammen en zowel het x-, y- als z-coördinaat van de betreffende leiding exporteren. 

Figuur 1: Voorbeeld van een radargram waarin een meelopende leiding en een kruisende leiding aanwezig zijn

Voordeel van de inzet van grondradar is de continuïteit. Het meetinstrument legt (in tegenstelling tot reguliere puntbronnen zoals boringen) een continu profiel vast. Hierdoor komen afwijkingen in het profiel tot uiting die normaliter eenvoudig gemist worden en enkel als toevalstreffer naar voren komen. Een ander voordeel van de inzet van grondradar is dat er op een non-destructieve manier naar objecten in de ondergrond gekeken kan worden. 

Radiodetectie

Bij het gebruik van radiodetectie kan een kabel waar een signaal opstaat gedetecteerd worden. Daarnaast is het mogelijk om een signaal op metalen leidingen te zetten zodat deze ook te detecteren zijn. Vervolgens kan het signaal vanaf het maaiveld gevolgd worden om de locatie van de leiding in de ondergrond te bepalen. De betrouwbaarheid van deze methode is hoog en geeft ook de diepteligging van de betreffende kabel/leiding weer. Voor het uitvoeren van radiodetectie wordt veelal gebruik gemaakt van kabel/leidingzoekers. 

Magnetometrie

Indien er kabels en/of leidingen in kaart gebracht dienen te worden waar ferro-metalen in verwerkt zitten kan er gebruik gemaakt worden van magnetometingen. Hiermee worden verstoringen in het aardmagnetisch veld gemeten. Een kabel/leiding die ferro-metalen bevat zal een verstoring veroorzaken aan het aardmagnetisch veld en kan daardoor op deze wijze gedetecteerd worden in het veld. Naast het detecteren van kabels/leidingen kan magnetometrie ook ingezet worden om andere ondergrondse objecten met ferro-metalen in kaart te brengen. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan het lokaliseren van ankerstangen of ontplofbare oorlogsresten. 

Nadelen van non-destructieve meetmethoden

Naast de bovengenoemde voordelen van non-destructieve detectiemethoden zijn er ook een aantal nadelen waar rekening mee gehouden dient te worden bij het inzetten. Zo is het met grondradardetectie en magnetometrie niet met zekerheid vast te stellen welk type kabel/leiding gedetecteerd is. Verder kunnen met radiodetectie enkel kabels/leidingen in kaart gebracht worden waar een signaal op staat of op gezet kan worden. Tot slot kunnen met magnetometrie enkel kabels/leidingen in kaart gebracht worden waar ferro-metalen in aanwezig zijn en kunnen locaties waar veel andere objecten met ferro-metalen aanwezig zijn ervoor zorgen dat de metingen verstoord worden. 

Tot slot

Door het toepassen van non-destructieve methoden kan het aantal te graven proefsleuven flink gereduceerd worden. Daarnaast geven non-destructieve methoden een resultaat over een groter oppervlak dan locatie specifieke destructieve onderzoeken. 

Meer weten waarom proefsleuven graven zo belangrijk is? Lees dan hier meer.