Waarom 3D-visualisatie van ondergrondse infra?

Ondergrondse infrastructuur, zoals kabels en leidingen, wordt op dit moment veelal op 2D-kaarten weergegeven. Toch speelt de derde dimensie ook wel 3D een ontzettend belangrijke rol. Niet alleen nu maar in de toekomst is de verwachting dat dit alleen maar meer wordt. In dit artikel leggen wij jou uit waarom er 3D-visualisaties van de ondergrond worden gemaakt.

De derde dimensie in de ondergrondse infrastructuur is vaak de hoogte.

Met 3D-visualisaties kun je dus letterlijk en figuurlijk een extra dimensie toevoegen. Bij 3D-visualisaties ga je eigenlijk verder waar 2D-visualisaties tekort schieten. Afhankelijk van de complexiteit van het probleem, kunnen 3D-weergaven voor de nodige verduidelijking zorgen.

Inhoud van dit kennisartikel:

• Waarom speelt 3D-visualisatie een rol bij ondergrondse infra?
• 3D rekenmodellen voor graafplannen
• Wanneer 3D-visualisatie?
• 3D-visualisatie van Basisregistratie Ondergrond (BRO)
• 3D-visualisatie en Augmented Reality (AR)

Waarom speelt 3D-visualisatie een rol bij ondergrondse infra?

3D speelt een belangrijke rol bij het bekijken en analyseren van assets in de ondergrond. Kabels en leidingen liggen immers op een bepaalde diepte. En dat is van cruciaal belang bij bijvoorbeeld inzage in (toekomstige) botsingen in de ondergrond. Voorspelde botsing worden ook wel clashes genoemd.

3D rekenmodellen voor graafplannen

Bij het maken van een graafplan of een plan om nieuwe infrastructuur aan te leggen, worden rekenmodellen gebruikt. Deze modellen berekenen de eerder genoemde clashes. Dit zijn dus plekken waar de toekomstige assets mogelijk botsen met de al bestaande ondergrondse infrastructuur. Deze clashes tonen ook problemen op een bestaande 2D-kaart.

Wanneer 3D-visualisatie?

In veel gevallen is 2D-voldoende. Hieronder is een veelvoorkomend voorbeeld genomen wanneer 2D-visualisatie een uitkomst biedt:

• Het graven van een proefsleuf:

Als je voorzorgsmaatregelen neemt tijdens grondroeren, dan wordt er vaak een proefsleuf gegraven. Bij het graven van een proefsleuf is het in 2D direct zichtbaar welke kabels en leidingen er in de weg liggen. 

Er zijn echter ook gevallen waarbij het probleem niet direct duidelijk is met behulp van een kaart alleen.

• Het graven van een tunnel:

Je kunt 3D gebruiken bij het graven van een tunnel. Bijvoorbeeld kan het zijn dat je de ene kabel niet raakt, omdat de tunnel dieper ligt dan de kabel, en de andere wel.

• Andere werken die niet recht de grond in gaan

Ook kun je 3D beter gebruiken bij infrastructuur die niet recht de grond in gaat, maar diagonaal.

In zulke gevallen is een 3D-weergave erg nuttig. De situatie kan vanuit elke hoek, onder- en bovengronds, bekeken worden. Eventueel kunnen er ook direct aanpassingen aan het graafplan gemaakt worden, om problemen te verhelpen.

3D-visualisatie van Basisregistratie Ondergrond (BRO)

Een 3D-visualisatie is niet alleen nuttig voor het berekenen van clashes. Bij het werken in de ondergrond is ook de samenstelling van de bodem van belang: denk aan gegevens uit de Basisregistratie Ondergrond (BRO) of data over verontreinigde bodem. Omdat dit soort data metersdiep de grond in gaat, is de bodemsamenstelling op een 2D-kaart vaak moeilijk te zien. In 3D, echter, is het direct duidelijk wat er precies in de grond zit.

De Basisregistratie Ondergrond (BRO) bevat gegevens over geologische en bodemkundige opbouw van de Nederlandse ondergrond. Deze gegevens worden onder andere gebruikt voor een Digital Twin van de ondergrond. Verder vind je antwoorden op vragen in de Digital Twin FAQ voor de graafsector.

3D-visualisatie en Augmented Reality (AR)

3D-visualisaties beperken zich niet tot computermodellen. Belanghebbenden kunnen dit soort modellen ook op hun smartphone bekijken. Met de komst van moderne technologieën zoals Augmented Reality (AR), kan de drukte in de ondergrond zelfs in het veld gevisualiseerd of gesimuleerd worden. Dit kan bijvoorbeeld middels de Klic App, lees in het artikel meer over Klic-meldingen in AR.

AR is een visualisatiemethode die gebruikt wordt om virtuele objecten in de echte wereld te tonen. Op deze manier kan er een blik in de ondergrond geworpen worden, zonder daarvoor te graven of een straat open te breken. Voordat er gegraven wordt, wordt er een (virtueel) model van de kabels en leidingen die daar liggen ‘geprojecteerd’. Op basis daarvan kan er besloten worden om het graafplan te herzien of te verifiëren.

Wil je meer weten over het 3D visualisatie van onder andere kabels en leidingen, lees dan meer informatie over Digital Twin.