Wat is het Besluit bodemkwaliteit?

Het Besluit bodemkwaliteit (BBK) is een wetgevend besluit in Nederland dat is vastgesteld om de kwaliteit van de bodem te beschermen en te beheren. Het besluit is van kracht sinds 2008 en heeft als doel de bodemkwaliteit te waarborgen bij verschillende activiteiten die van invloed kunnen zijn op de bodem, zoals bouw- en grondwerkzaamheden, baggeren, en bodemsanering.

Waar gaan de regels over?

Het Besluit bodemkwaliteit reguleert het gebruik van grond, bagger en bouwstoffen, en stelt normen vast voor de kwaliteit van deze materialen. Het bevat regels voor het hergebruik van grond en bagger, zodat deze materialen veilig kunnen worden toegepast zonder het milieu en de volksgezondheid in gevaar te brengen.

Voorafgaand aan graafwerk moet  milieuhygiënische bodemkwaliteit bekend zijn. Het daarvoor benodigde (voor)onderzoek moet voldoen aan het Besluit bodemkwaliteit en diverse protocollen en richtlijnen, waaronder de CROW 400. Wil jij weten hoe je dit makkelijker, sneller én overzichtelijker kan doen? Doe dan de test.

Voor wie gelden de regels?

Onder het besluit moeten partijen die grond- of graafwerkzaamheden, bagger of bouwstoffen willen toepassen, zich houden aan de vastgestelde normen en procedures. Dit omvat het uitvoeren van onderzoeken naar de bodemkwaliteit en het aanvragen van een kwaliteitsverklaring als bewijs dat het materiaal voldoet aan de geldende normen.

Daarnaast regelt het besluit ook de certificering van bodemintermediairs, zoals adviesbureaus en laboratoria, die betrokken zijn bij bodemonderzoek en bodemsaneringen. Zij moeten aan bepaalde kwaliteitseisen voldoen om hun diensten aan te bieden.

Kortom het besluit bodemkwaliteit is een belangrijk instrument om ervoor te zorgen dat de bodem op een verantwoorde manier wordt beheerd en dat de kwaliteit ervan behouden blijft voor huidige en toekomstige generaties.Wat moet je nog meer weten over besluit bodemkwaliteit?

• Handreiking
• Meldingsformulier
• Veelgestelde vragen over melding bodemkwaliteit
• Omgevingswet
• Officiële besluit bodemkwaliteit
• Bevoegd gezag

Besluit bodemkwaliteit handreiking

Deze handreiking biedt waardevolle hulp bij het navigeren door het Besluit bodemkwaliteit (Bbk). Hoewel het belangrijke inzichten biedt, moet opgemerkt worden dat deze handreiking geen juridische status heeft. Voor de bindende voorschriften moet men verwijzen naar de officiële artikelen van het Besluit en de Regeling zelf.

> Download hier de handreiking.

Meldingsformulier besluit bodemkwaliteit

Het Besluit bodemkwaliteit stelt voorwaarden aan het toepassen van grond, baggerspecie en bouwstoffen op of in de bodem of in het oppervlaktewater. Als je van plan bent om bouwstoffen, grond of baggerspecie toe te passen moet je dit melden via het Meldpunt bodemkwaliteit.

Schriftelijk meldingsformulier: Indien je geen gebruik maakt van de optie tot elektronisch melden, kun je schriftelijk melden met de volgende formulieren. Je moet dan wel rekening houden met een aantal dagen voor verzending en verwerking van de melding. Klik hier voor het schriftelijke meldingsformulier. 

Digtale melding: Vanaf de inwerkingtreding van de Omgevingswet doet u de meeste meldingen via het Digitaal Stelsel Omgevingswet. Het Meldpunt bodemkwaliteit blijft daarna bestaan voor het raadplegen van oude meldingen en voor het indienen van meldingen die onder het overgangsrecht vallen.

Veelgestelde vragen over melding bodemkwaliteit

Zoals hierboven al staat uitgelegd, kun je via de site van het meldpunt bodemkwaliteit (Bodem+) inloggen en toepassingen van grond, baggerspecie en bouwstoffen melden. Dit wordt ook wel een melding bodemkwaliteit of Bbk-melding genoemd.

Bij deze melding worden regelmatig vragen gesteld omdat het soms wat onduidelijk kan zijn. Daarom vind je hier onder de meest gestelde vragen over de melding bodemkwaliteit:

Welke toepassingen moet ik melden bij de melding bodemkwaliteit? Het toepassen van IBC-bouwstoffen en hergebruik van bouwstoffen door dezelfde eigenaar. Overige toepassingen en toepassingen door particulieren zijn vrijgesteld van de meldingsplicht. Voor grond (let op: volgens het Besluit bodemkwaliteit valt ook zand onder de definitie van grond) en baggerspecie geldt de meldingsplicht voor alle toepassingen (inclusief kortdurende en tijdelijke opslag), met uitzondering van een vijftal situaties. Je vindt die hier.

Wie moet toepassingen melden via de melding bodemkwaliteit? Het Besluit bodemkwaliteit regelt via artikelen 32 en 42 dat degene die voornemens is een bouwstof respectievelijk grond of baggerspecie toe te passen die meldingsplichtig is, deze toepassing moet melden via het meldpunt bodemkwaliteit. Het Besluit bodemkwaliteit regelt dus dat de toepasser moet melden, maar wijst geen concrete actor aan als toepasser. Het ligt in de rede dat de opdrachtgever van de toepassing cq de eigenaar van de locatie de voorgenomen toepassing meldt, maar via privaatrechtelijke afspraken kan deze verplichting ook bij de aannemer, leverende grondbank of andere betrokkenen worden gelegd. (zie de website van Bodem+ voor extra uitleg).

Hoeveel dagen van te voren moet ik een melding bodemkwaliteit doen? Voor de toepassing van IBC-bouwstoffen is een correcte uitvoering van de isolatiemaatregelen bepalend voor de bescherming van de bodem en het oppervlaktewater tegen mogelijke verontreinigingen. Daarom moet degene die IBC-bouwstoffen wil toepassen dat tenminste één maand vóór de toepassing melden via het meldpunt bodemkwaliteit.

Wanneer de milieuhygiënische verklaring op dat moment nog niet beschikbaar is, dan mag deze uiterlijk vijf werkdagen voor het toepassen via het meldpunt worden verstrekt aan het bevoegd gezag.

Melden bij hergebruik van bouwstoffen door dezelfde eigenaar en het toepassen van grond of baggerspecie moet u ten minste vijf werkdagen van te voren melden via het meldpunt bodemkwaliteit.

Wat doet het bevoegd gezag met mijn melding bodemkwaliteit? De melding biedt het lokale bevoegd gezag de mogelijkheid te verifiëren of de toe te passen partij en de voorgenomen toepassing voldoen aan de vereisten van het Besluit bodemkwaliteit en desgewenst zorg te dragen voor de handhaving. Lees hier verder indien je meer wil weten over wat het bevoegd gezag verder doet met de melding.

Hoe lang is een Bbk-melding geldig? Dit is niet geregeld in het Bbk. Er is geen maximale geldigheidstermijn opgenomen in het Bbk voor een melding. Doorgaans zal de melding relatief kort van tevoren (varierënd van enkele weken tot ten minste vijf werkdagen) worden verricht, maar het is ook toegestaan de melding eerder te verrichten. Aandachtspunt voor de toepasser is dat het bewijsmiddel dat bij partij hoort ten tijde van de toepassing nog wel geldig en representatief moet zijn. 

De bovenstaande vragen zijn afkomstig van de bron Bodemplus.

Besluit bodemkwaliteit Omgevingswet

Na de inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2024, staan de regels voor hergebruik van bouwstoffen, grond en baggerspecie deels in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) en deels in het Besluit bodemkwaliteit (Bbk). Via het Aanvullingsbesluit bodem is het Bbk gewijzigd. Op verzoek is een geconsolideerde versie van het Besluit bodemkwaliteit ontwikkeld zoals geldend na inwerkingtreding van de Omgevingswet (te downloaden via het IPLO platform).

Gemeenten moeten actie ondernemen om te voorkomen dat met de komst van de Omgevingswet specifiek bodembeleid vervalt omdat het niet is opgenomen in het tijdelijk Omgevingsplan. Op 1 januari 2024 gaat namelijk slechts een beperkt deel van het bodembeleid automatisch over. Zaak om het tijdelijk Omgevingsplan vóór die tijd op orde te hebben.

Besluit bodemkwaliteit 2021 en 2022

Hieronder vind je de officiële links naar het besluit bodemkwaliteit:

• Besluit bodemkwaliteit 2021 (link)
• Besluit bodemkwaliteit 2022 (link)

Wie is bevoegd gezag besluit bodemkwaliteit?

Voor vrijwel alle toepassingen op de droge bodem is de gemeente het bevoegd gezag. Soms is de provincie of het Rijk het bevoegd gezag. In een natte bodem dus bijvoorbeeld water is dat meestal het waterschap en soms Rijkswaterstaat.